Uitgangspunt toezicht: materieel begrotingsevenwicht
Bij de beoordeling door de toezichthouder of de begroting structureel in evenwicht is, wordt gebruik gemaakt van het overzicht van incidentele baten en lasten. Op basis hiervan wordt het materiële begrotingsevenwicht beoordeeld: worden de structurele lasten gedekt door structurele baten. Dit geldt voor zowel het bestaande beleid als het in de begroting opgenomen nieuwe beleid. Met het inzicht in incidentele baten en lasten wordt dan, ook meerjarig, het structurele begrotingssaldo inzichtelijk gemaakt. Door de toezichthouder wordt vervolgens beoordeeld hoe het materiële begrotingsevenwicht zich verhoudt tot het formele begrotingsevenwicht. Dit geeft o.a. een indicatie hoe de begroting in het meerjarig perspectief sluitend is gemaakt en het realiteitsgehalte en volledigheid van in de begroting opgenomen ramingen van baten en lasten.
Regelgeving BBV
Op basis van de regelgeving opgenomen in het BBV is het overzicht van incidentele baten en lasten een onderdeel van de begrotings- en jaarstukken. De incidentele baten en lasten beïnvloeden het structureel en reëel begrotingsevenwicht. Pas na eliminatie van de incidentele baten en lasten ontstaat het structureel begrotingssaldo.
Structurele baten en lasten
Structurele baten en lasten zijn baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting, meerjarenraming en jaarrekening zijn opgenomen. Voor structurele baten en lasten geldt in het algemeen, dat zij tot nadere besluitvorming voor onbepaalde tijd opgenomen zijn. Met andere woorden, er is (nog) geen einddatum bekend. Dit noemt men ook wel structureel bestaand beleid. Dit laat onverlet, dat de hoogte van de structurele baten en lasten jaarlijks kan fluctueren.
Van structurele baten en lasten is ook sprake indien de ramingen bijvoorbeeld om het jaar opgenomen zijn. Zolang deze posten maar periodiek terug blijven komen en er geen eindtijd bepaald is. Deze fluctuaties blijken uit de meerjarenraming. Ook door nieuw beleid of door bezuinigingen kunnen de hoogte van structurele lasten en baten worden beïnvloed.
Incidentele baten en lasten
Incidentele baten en lasten betreffen die posten die het begrotingssaldo incidenteel beïnvloeden. Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben. Een begroting, meerjarenraming of jaarrekening kan ieder jaar dergelijke eenmalige zaken bevatten. Ook kan het voorkomen dat een eenmalige subsidie voor een bepaalde activiteit wordt verkregen, maar dat de lasten van de uitvoering van die activiteit zich over meerdere jaren uitspreidt. Gezien de koppeling met de subsidie hebben deze lasten dan een incidenteel karakter.
Mutaties reserves
Het BBV stelt dat reservemutaties in principe incidenteel zijn. Daarom zijn ook alle incidentele reservemutaties in het overzicht incidentele baten en lasten opgenomen. Verder in deze financiële begroting is een gespecificeerd overzicht opgenomen van alle structurele en incidentele reservemutaties.
Overzicht incidentele baten en lasten
In het volgende overzicht is per programma aangegeven welk bedrag is begroot aan incidentele baten en incidentele lasten. Incidentele baten en lasten met een bedrag van minder dan € 10.000 zijn niet in dit overzicht opgenomen.
Incidentele baten en lasten | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
|---|---|---|---|---|
Incidentele baten: | ||||
Programma Sociale Kracht | ||||
Transformatieproject regio 2021 t/m 2023 uit reserve sociaal domein: Voor het regionale transformatieproject 'opbouw, ombouw, afbouw' moet jaarlijks een bedrag van € 140.300 worden ingelegd gedurende drie jaar. Deze dekken we uit de reserve Sociaal Domein. | 140 | |||
Programma Leefbare Ruimte | ||||
Grondexploitatie: exploitatie geactualiseerde grondexploitatieplan, inclusief balansmutaties op basis van MPG 2022 (raad 12 juli 2022). | 4.425 | 3.655 | 2.202 | 2.243 |
Programma Vitaal Ondernemen | ||||
De PHP-subsidie vanuit de provincie voor de aanleg van de koppeling tussen VLK en Ladonk heeft uitstel gekregen tot 2025.Deze subsidie komt nu onder het gehele maatregelenpakket PHS te vallen en heeft van de provincie daarom einddatum 31 december 2025 gekregen. | 531 | |||
Programma Meewerkend Bestuur | ||||
Bijdrage vanuit algemene uitkering frictiebudget herindeling, cf. wet Ahri. Deze bijdrage is toegekend tot en met 2024. | 195 | 195 | ||
Overige incidentele onttrekkingen aan reserves | 75 | |||
Totaal incidentele baten | 4.835 | 3.850 | 2.733 | 2.243 |
Incidentele lasten: | ||||
Programma Duurzame Transformatie | ||||
Milieu versterking omgevingsveiligheidsdiensten: Als voorbereiding op de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van externe veiligheid ontvangen we via de algemene uitkering incidenteel middelen. Deze middelen (jaarlijks € 10.000 voor de periode 2021-2024) worden voor dit doel ingezet. | 10 | 10 | ||
Programma Sociale Kracht | ||||
Jeugdzorg: bijdrage Transformatieproject regio 2021 t/m 2023: Voor het regionale transformatieproject 'opbouw, ombouw, afbouw' moet jaarlijks een bedrag van € 140.300 worden ingelegd gedurende drie jaar. | 140 | |||
Jeugdzorg: uitvoeringskosten inkoop regio wegens corona. Dit vervalt vanaf 2024. | 12 | |||
Programma Leefbare Ruimte | ||||
Volkshuisvesting Beleidsakkoord realisatie van tijdelijke woonvormen: We werken aan realisatie van tijdelijke woonvormen op korte termijn om aan dringende woningnood tegemoet te komen. | 50 | |||
Volkshuisvesting: beleid huisvesting van arbeidsmigranten: tender om de markt te vragen om met voorstellen te komen voor de realisatie van kwalitatieve complex-gewijze huisvesting. | 60 | |||
Ruimtelijke visie Noordwesthoek Boxtel: We zijn bezig met een "praatprent" ter voorbereiding op de ruimtelijke visie de Noorwesthoek Boxtel. De "praatprent" is een eerste aanzet en naar verwachting in 2022 gereed. In 2023 en 2024 vindt nadere uitwerking plaats in een daadwerkelijke visie met behulp van een extern bureau. | 50 | 50 | ||
Ruimtelijke ontwikkeling: invoering nieuwe Omgevingswet: Om de koers van de Omgevingswet “de basis op orde” vast te kunnen houden, is een aanvullend uitvoeringsbudget nodig. Dit aanvullend budget bedraagt in 2021 € 150.000, in 2022 € 50.000 en in 2023 € 25.000. Betreft incidenteel budget om de nieuwe wetgeving te implementeren. | 25 | |||
Beheer openbare ruimte: In het kader van het kerntaken dekkingsplan is een incidenteel budget opgenomen om te investeren in maatschappelijk vastgoed voordat taakstellingen gerealiseerd kunnen worden. | 100 | 50 | ||
Verkeersmaatregelen Beleidsakkoord proces nieuwe visie op mobiliteit: In 2021 starten we het proces naar een nieuwe visie op de mobiliteit met als horizon 2040. | 25 | |||
Grondexploitatie: exploitatie geactualiseerde grondexploitatieplan, inclusief balansmutaties op basis van MPG 2022 (raad 12 juli 2022). | 4.425 | 3.655 | 2.202 | 2.243 |
Programma Vitaal Ondernemen | ||||
Economische aangelegenheden: voortzetten van de ondernemersvijfdaagse. Betreft een incidentele activiteit. | 10 | |||
Kunst en cultuur Beleidsakkoord actualiseren van het kunst- en cultuurbeleid. Dit kunstbeleid wordt hiermee voor onbepaalde tijd herzien en is daarmee incidenteel. | 25 | |||
Programma Meewerkend Bestuur | ||||
Herindeling Haaren frictiebudget, cf. wet Ahri. Budget is incidenteel beschikbaar tot en met 2024 en is gebaseerd op de incidenteel extra hiervoor beschikbaar gestelde middelen vanuit het gemeentefonds. | 195 | 195 | ||
Storting bijdrage PHP subsidie in Algemene reserve. | 531 | |||
Overige incidentele stortingen in reserves | 69 | |||
Totaal incidentele lasten | 5.195 | 3.960 | 2.733 | 2.243 |
Saldo incidentele baten/lasten | -360 | -110 | 0 | 0 |
Het begrotingssaldo behoort in de structurele zin te worden gepresenteerd. Indien de incidentele lasten hoger zijn dan de incidentele baten, dan leidt dit tot een verbetering van het structurele begrotingssaldo .
Presentatie structureel begrotingssaldo
Op grond van artikel 189 van de Gemeentewet behoort de begroting structureel en reëel in evenwicht te zijn. Met structureel evenwicht wordt bedoeld dat structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Met reëel evenwicht wordt bedoeld dat de geraamde baten en lasten in de meerjarenbegroting volledig en realistisch zijn. In navolgende tabel gaan we in op het structurele begrotingssaldo.
Incidenteel en structureel begrotingssaldo | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
|---|---|---|---|---|
Baten | 102.746 | 103.913 | 106.502 | 103.066 |
Lasten | 101.698 | 99.173 | 100.911 | 103.205 |
Resultaat voor bestemming | 1.049 | 4.741 | 5.591 | -139 |
Resultaatbestemming | 382 | -665 | -301 | 227 |
Resultaat na bestemming | 1.430 | 4.075 | 5.290 | 88 |
af: Saldo incidentele baten/lasten | -360 | -110 | 0 | 0 |
Structureel begrotingssaldo | 1.790 | 4.185 | 5.290 | 88 |
overschot | overschot | overschot | overschot |
Voor de begrotingsjaren 2023-2024 is sprake van meer incidentele lasten dan incidentele baten. Het corrigeren van het begrotingssaldo voor incidentele lasten en baten (resultaat na bestemming) leidt tot een verbetering van het structurele begrotingssaldo in deze jaren.
De Provincie Noord-Brabant toetst bij het bepalen van de vorm van toezicht eerst naar het structureel en reëel in evenwicht zijn van het begrotingsjaar 2023. Als dit niet het geval is, dan wordt het laatste jaar (i.c. 2026) beoordeeld. Conclusie is dat onze begroting zowel voor het begrotingsjaar 2023, als meerjarig (2026) structureel en reëel in evenwicht is.